वन लायनर नोट्स क्र-८

                                                                         जनरल प्रश्न 🎈

• • • संयुक्त महाराष्ट्र परिषदेचे अध्यक्ष शंकरराव देव होते.
    • महाराष्ट्र सत्याग्रह मंडळाची स्थापना शंकरराव देव यांनी 1930 साली केली.
    • महाराष्ट्रात आर्थिक राष्ट्रवादाचा पाया घालणारे विचारवंत रामकृष्ण विश्वनाथ मंडलिक हे होते.
    • मुंबईच्या त्रिमूर्ती मेहता तेलंग तैयुब्जी ( trick ).
    • स्त्री बालहत्या भाऊ दाजी लाड यांनी लिहिलेले पुस्तक. 
    • स्त्री धर्मनीती –  पंडिता रमाबाईंनी लिहिले
    • ज्ञानोदय – भाऊ महाजन .                शालापत्रक – विष्णुशास्त्री चिपळूणकर
    • अरुणोदय – काशिनाथ फडके   मानवी समता मंच – धोके कर्वे.
    • हैदराबाद संस्थानात वंदे मातरम आंदोलन प्रथम औरंगाबाद या शहरात सुरू झाले.
    • हैदराबाद संस्थानात महाराष्ट्र परिषदेच्या पहिल्या अधिवेशनाचे अध्यक्ष गोविंदराव नानल हे होते.
    • कृपासदन शांतिनिकेतन प्रीती सदन या सदनांच्या स्थापनेतून अनाथ आणि महिलांचे कल्याण पंडित रमाबाईंनी केले.
    • काँग्रेस व मुस्लिम लीग एकत्र करण्यात महत्त्वाची भूमिका लोकमान्य टिळकांची होती.
    • इसवी सन 1944 मध्ये लाल बावटा कलापथक स्थापन करण्यात कोणाचा पुढाकार होता ?

          अण्णाभाऊ साठे आणि अमर गव्हाणकर.

    • सोलापूरचे क्रांतिकारक यांना फाशी देण्यात आली 1931 साली त्यामध्ये मलाप्पा धनशेट्टी, कुरबान हुसेन आणि श्रीकृष्ण सारडा हे होते.
    • भारत सेवक संघ सहभाग श्रीनिवास शास्त्री आणि देवधर हृदयनाथ कुंजरू.
    • कैसर – ए – हिंद पदवी _पंडिता रमाबाई ,महात्मा गांधी, रवींद्रनाथ टागोर, यांना दिलेली पदवी आहे.
    • दीनबंधू सार्वजनिक सभा कोणी सुरू केली तर कृष्णराव भालेराव यांनी.
    • निबंधमाला चे  संपादक विष्णुशास्त्री चिपळूणकर हे होते.
    • विचार व कृती यातील विरोधाभासामुळे टीका सहन करावी लागली असा समाज सुधारक लोकहितवादी.
    • चित्र शाळा किताब खाना या संस्था विष्णुशास्त्री चिपळूण करांच्या आहेत.
    • विश्व कुटुंब वाताची संकल्पना महात्मा फुलेंनी आपल्या सार्वजनिक सत्यधर्म या पुस्तकात सांगितले.
    • डॉक्टर बाबासाहेब यांच्या मूकनायक या पक्षाच्या शिष्टभागी संत तुकाराम महाराजांची वचने होती आणि बहिष्कृत या वृत्तपत्रावर ज्ञानेश्वर महाराजांची.
    • डॉक्टर बाबासाहेब आंबेडकर यांचा प्रबुद्ध भारत या साप्ताहिकाचे जनता असे नामकरण करण्यात आले.
    • नाविक बंडाचे नेतृत्व बीसी दत्ता यांनी केले.
    • हैदराबाद संस्थानातील मराठवाडा विभागात भरलेल्या महाराष्ट्र परिषदांच्या अधिवेशनाचा क्रम .

          परतुर – लातूर – औरंगाबाद – सेलू.

    • भूमिगत चळवळीमध्ये जयप्रकाश नारायण अच्युतराव पटवर्धन डॉक्टर राम मनोहर लोहिया अरुणा असफली एसएम जोशी नाना पाटील यांचा समावेश होतो.
    • भारत छोडो आंदोलनाला विरोध करणाऱ्यांमध्ये बॅरिस्टरजींना तेच बहादुर सपोर्ट डॉक्टर बाबासाहेब आंबेडकर व साम्यवादी पक्ष.
    • जतिनदास लाहोर येथे उपोषण केले गुन्हेगार म्हणून नव्हे तर राजकीय कैदी म्हणून वागणूक मिळावी म्हणून उपोषण केले.
    • भगतसिंग यांनी पंजाब नवजवान सभा 1926 साली स्थापन केली  हिंदुस्तान रिपब्लिकन आर्मी रिवोल्युशनरी मुखपत्र.
    • दीनबंधू हे सत्यशोधक समाजाचे वृत्तपत्र नारायण लोखंडे यांनी कृष्णराव भालेकर यांच्या मदतीने 1977 मध्ये सुरू केले.
    • वार्ताहर दलिता मधले पहिले वृत्तपत्र गोपाळ बाबा व लंगकर यांनी सुरू केले.
    • गोपाळ वलंगकर त्यांच्यावर महात्मा फुले यांचा प्रभाव होता त्यांनी 1890 मध्ये अनार्य दोष परिहार समाज स्थापन केले.
    • दिनबंधू यांच्या नील दर्पण या नाटकाद्वारे निळू उत्पादक शेतकऱ्यांच्या स्थितीचे दर्शन घडविण्यात आले.
    • 1818 मध्ये उत्तर प्रदेशात किसान सभा बाबा रामचंद्र यांच्या पुढाकारातून स्थापन झाली.
    • अखिल भारतीय किसान सभा यांची रंगा 1936 साली स्थापन झाली. अध्यक्ष स्वामी सहजानंद सरस्वती.
    • 1928 मधील गिरणी कामगारांचा संप सहा महिने होता.
    • आझाद रेडिओ केंद्र गुप्त केंद्र मुंबई येथे विठ्ठल झवेरी व उषा मेहता यांच्याद्वारे चालवले जात. आझाद रेडिओ केंद्राची कोलकत्ता दिल्ली पुणे या ठिकाणी केंद्र होती.
    • क्रांतिसिंह नाना पाटील यांच्या सेना राष्ट्रसेवादल आझाद सेना तुफान सेना.
    • चंद्रशेखर आझाद यांचा अलाहाबादच्या अल्फ्रेड पार्क चकमकीत मृत्यू झाला.
    • भगतसिंग राजगुरू सुखदेव यांना लाहोर येथे फाशी देण्यात आली 1931 साली.
    • चितगाव कट 11 एप्रिल 1930 व त्यामध्ये सुर्यसेन अमृतसिंग गणेश कल्पना व त्यांचा समावेश होतो.
    • 1924 बेळगाव अधिवेशनात महात्मा गांधी अध्यक्ष बनलेले एकमेव अधिवेशन.
    • 1925 कानपूर अधिवेशन प्रथम भारतीय महिला अध्यक्ष सरोजनी नायडू.
    • 1910 अलाहाबाद अधिवेशन विल्यम वेदांवर अधिवेशनाचे दोन अध्यक्ष बनणारे पहिले ब्रिटिश.
    • बिना दास यांनी कोलकत्ता विद्यापीठ पदवीदान समारंभात गव्हर्नर वर गोळीबार केला.
    • मिठाचा सत्याग्रह वडाळा मालवण शिरोडा
    • जंगल सत्याग्रह बिळाशी संगमनेर कळवण.
    • तुकडोजी महाराजांनी यावली चिमूर आष्टी या ठिकाणी आंदोलन केले.
    • भूमिगत आंदोलनाचे नेतृत्व अरुणा असफली  यांनी केले.
    • चितगाव कटामध्ये सूर्य सेन यांना फाशी देण्यात आली कल्पना दत्त यांना जन्मठेप व प्रीती लता वड्डेदार यांनी आत्मआहुती दिली.
    • सोलापूर सत्याग्रहामध्ये सहभागी असणारे मल्लाप्पा धनशेट्टी श्रीकृष्ण सारडा कुर्बान हुसेन जगन्नाथ शिंदे यांना फाशी देण्यात आली.
    • भारताला राजकीय सुधारणा देण्याचा आराखडा तयार करण्यासाठी गोलमेज परिषदा तयार करण्यात आल्या – तिन्ही परिषदेत बाबासाहेब आंबेडकर उपस्थित होते.
    • पहिली परिषद राष्ट्रीय सहभाग नव्हता आंबेडकरांनी पहिल्या परिषदेत भारतासाठी लोकशाही राज्याची मागणी केली.
    • दुसरी परिषद गांधीजींनी भारताच्या स्वातंत्र्याची मागणी केली.
    • तिसरी परिषद इंग्लंड चे पंतप्रधान रेमसे मॅकडोनाल्ड यांनी जातीय निवाडा जाहीर केला.
    • अभिनव भारत नाशिक येथे 1904 रोजी गुप्त संघटना स्थापन झाली विनायक दामोदर सावरकर व बाबाराव सावरकर यांनी केली.
    • बाबुराव सावरकर यांना जन्मठेपेची शिक्षा झाली म्हणून अनंत कनेरींनी जॅक्सनची हत्या केली.
    • दुर्गा अन्नपूर्णा माणिक यांना तरखडकर भगिनी म्हणतात.
    • अन्नपूर्णा ही विनायक शिक्षणासाठी जाणारी पहिली महाराष्ट्रीयन महिला.
    • प्रत्यक्ष कृती दिन 16 ऑगस्ट 1946 त्रिमंत्री योजनेनुसार संविधान सभा स्थापनेसाठी झालेल्या निवडणुकीत राष्ट्रीय सभेला बहुमत व मुस्लिम लीगने सभेत सहभागी होण्यास नकार दिला त्याचे विरोधात हा प्रत्यक्ष दिन कृती दिन म्हणून ओळखला जातो.
    • भारत महिला परिषद 1904 ऑल इंडिया वुमन कॉन्फरन्स 1927. अखिल भारतीय महिला परिषद १९३५ च्या कायद्यानंतर प्रांतिक मंत्रिमंडळा मध्ये स्त्रियांचा समावेश झाला.
    • अब्दुल अखिल याने मुस्लिम समाज सुधारणेला प्रारंभ केला व त्यासाठी मोहमेडलरी सोसायटी या संस्थेची बंगालमध्ये स्थापना केली.
    • सर सय्यद अहमद खान यांनी मोहमेडल अंग्लो ओरिएंटल कॉलेज स्थापन केले व त्याचे पुढे अलीगड विद्यापीठ मध्ये रूपांतर झाले.
    • विधवा पुनर्विवाह कायदा 1856
    • हिंदू स्त्रियांचे प्रॉपर्टी हक्क 1938
    • पोरगी मागण्याचा अधिकार 1946 1956
    • प्रसूती रजा कायदा 1929
    • ताण पडणारे कामावर नियुक्त रद्द 1939
    • हुंडा विरोधी कायदा 1961
    • वारसा हक्क कायदा 1956
    •  एशियाटिक सोसायटी ऑफ बंगाल 1784 विल्यम जोन्स 
    • 1885 मध्ये बंगाल येथे ताकाची पहिली गिरणी सुरू करण्यात आली रिश्रा या ठिकाणी.
    • विधवा पुनर्विवाहासाठी ईश्वरचंद्र विद्यासागर व विष्णुशास्त्री पंडित वीरशैव लिंगम पंतलु यांचा समावेश आहे.
    • चूल आणि मूल या 32 गोपाळ गणेश आगरकर यांनी विरोध केला एकसारखे शिक्षण समान संधी असा विचार मांडला.
    • अमेरिका पहिले लोकशाही प्रजासत्ताक संघराज्य ठरले प्रथम लिखित राज्यघटनेचा प्रयोग अमेरिकेमध्ये झाला.
    • अमेरिकन स्वातंत्र्याचा जाहीरनामा थॉमस जो पर्सन यांनी लिहिला अमेरिकेचे पहिले राष्ट्राध्यक्ष जॉर्ज वॉशिंग्टन.
    • रुसू या विचारवंताला फ्रेंच राज्यक्रांतीचा उद्घाटन असे मानले जाते.
    • फ्रान्सने स्वातंत्र्य समता व बंधुता ही तत्वे जगाला दिली.
    • बंगालमध्ये काळ्या गोऱ्या शिपायांचे प्रमाण 2:2 असे होते तर मद्रास मुंबईमध्ये 3: 1असे प्रमाण होते.
    • १२ डिसेंबर 1911 रोजी दिल्ली भारताची राजधानी झाली.
    • भारतरत्न पुरस्कार राजेंद्र प्रसाद यांच्या संकल्पनेतून साकारले.
    • 1919 च्या कायद्याने प्रांतीय शासन व्यवस्था सुरू झाली.
    • 23 मार्च 1918 रोजी मुंबई येथील अस्पृश्यता निवारण परिषदेचे अध्यक्ष सयाजीराव गायकवाड होते.
    • विधवा विवाह समर्थन देणारा कायदा लॉर्ड डलहौसी या गव्हर्नर जनरलच्या काळात पास झाला.
    • Gatt कराराची अंमलबजावणी नऊ जुलै 1948 पासून सुरू झाली.
    • महाराष्ट्रात कमाल जमीन कायदा 1962 चा आहे.
    • 24 ऑक्टोबर हा दिवस संयुक्त राष्ट्र दिवस म्हणून साजरा केला जातो.
    • 1818 दिग्दर्शन हे बंगाली मासिक सुरू झाले.
    • सहाव्या घटना दुरुस्तीने भाषावार प्रांतरचना करण्यात आली.
    • पेसा कायदा 1996 चा आहे कलम 224 ( एक ) नुसार आदिवासी लोकांच्या जमिनी घेणे अगोदर त्यांना त्या बदल्यात नोकरीचे आश्वासन द्यावे लागते.
    • भारतीय संसदेत मानवी हक्क संरक्षण कायदा 1993 चा आहे व राष्ट्रीय मानवी हक्क आयोगाची स्थापना 2000 साली झाली.
    • सुचिता कृपलानी यांनी 1940 साली अखिल भारतीय महिला काँग्रेसची स्थापना केली .
    • राष्ट्रीय अल्पसंख्याक आयोग अधिनियम 1992 नुसार स्थापन झाला.
    • लोकशाहीचे चार आधारस्तंभ संसद न्याय व्यवस्था नोकरी शाही प्रसार माध्यमे.
    • 15 एप्रिल 2015 पासून तृतीयपंथी व्यक्तींना नागरिकत्वाच्या सर्व हक्क प्रदान करण्यात आले.
    • रयतवारी पद्धत 1818 ला सुरू झाली.
    • सातवाहन काळ ( शालिवाहन काळ )  हा काळ महाराष्ट्रातील सुवर्ण युग म्हणून ओळखला जातो.
    • यादव काळात मराठवाड्यात देवगिरी किल्ला बांधला.
    • छत्रपती शिवाजी महाराजांचे भोसले घराणे हे मूळचे मराठवाड्यातील वेरूळ औरंगाबादचे होते.
    • शिवाजी महाराजांनी नेताजी पालकर यांना शुद्ध करून पुन्हा हिंदू धर्मात घेतले.
    • हैदराबाद निजामबाद ईस्ट इंडिया कंपनी यांच्याद्वारे 12 ऑक्टोबर १८०० रोजी इंटरमीजीएट कॉलेजची स्थापना झाली.
    • मी समाचार हैदराबाद राज्यात फारसे राज्यभाषा होती.
    • लोकमान्य टिळकांनी 1915 रोजी भाषावार प्रांतरचनेस मागणी केली.
    • १७१३ साली बालाजी विश्वनाथ पुण्याचे पहिले पेशवा बनले.
    • 1953 झाली यशवंतराव मोहिते यांनी विधानसभेत मांडलेल्या सयुक्त महाराष्ट्राच्या ठरावास  ठराव मोरारजी देसाई यांनी विरोध केला.
    • 1849 साली पुण्यात साप्ताहिक ज्ञानप्रकाशचे 1904 ला दैनिकात रूपांतर झाले.
    • 1708 मध्ये गुरुगोविंद सिंग यांची नांदेड येथे हत्या करण्यात आली.
    • 1952 मध्ये व्हीं डी देशपांडे यांनी संयुक्त महाराष्ट्र हे साप्ताहिक सुरू केले. व पहिल्याच अग्रलेखात मुंबई सह महाराष्ट्राची मागणी केली. 
    • हिंदू स्वराज्य आणि की टू हेल्थ आणि माझे सत्याचे प्रयोग हे पुस्तक महात्मा गांधींचे आहेत 
    • पहिल्या महायुद्धाच्या काळात ब्रिटिश सरकारने राजद्रोहास आळा घालण्यासाठी भारत सुरक्षा कायदा संमत केला 
    • 1953 आली काकासाहेब कालेकर यांच्या अध्यक्षतेखाली पहिला मागासवर्गीय आयोग स्थापन करण्यात आला.
    • भारताचा आर्थिक विकास रामेश्वर जाधव यांनी दोन खंडात प्रकाशित केला.
    • भारतात ब्रिटिशांनी सर्वप्रथम करोली राज्याशी करार केला.
    • रेरा कायदा 1 मे 2017 पासून त्यात लागू करण्यात आला ( महाराष्ट्रात प्रथम राज्य )
    • कोकण किनारपट्टी ची रुंदी येथे जास्त आहे ती उल्हास नदी रायगड जिल्ह्यातून वाहते 
    • अनुसूचित जमातीच्या आर्थिक उन्नतीसाठी राज्यात शबरी आदिवासी वित्त व विकास महामंडळ कार्यरत आहे. 
    • भंडारदरा हे आशियातील सर्वात जुने धरण असून त्याची बांधणी ब्रिटिशांनी केली .
    • अजिंठा लेण्याच्या पायथ्याशी सुपरस्टोन या कंपनीने प्रति अजिंठा लेणी तयार केली आहे.
    • दक्षिणेकडील कन्याकुमारी येथे सर्वात मोठा दिवस व सर्वात लहान दिवस यांच्यामध्ये 45 मिनिटांचा फरक आहे तर उत्तरेकडील लेह व लडाख येथे हाच फरक चार तासांचा आहे.
    • अलाहाबाद वरून जाणारे ८२.३० पूर्व रेखावृत्त हे भारताचे प्रमाण रेखावृत्त असून भारताची प्रमाण वेळ निश्चित करते.