वन लायनर नोट्स क्र-२
इतिहास 🚩
- डॉक्टर पांडुरंग तरखडकर यांनी एक जगद्वासी आर्य या टोपण नावाने लिखाण केले.
- महाराष्ट्राचे विद्यासागर म्हणून ओळखले जाणारे विष्णुशास्त्री पंडित यांनी ईश्वरचंद विद्यासागर यांच्या विधवा विवाह या ग्रंथाचा मराठीत अनुवाद केला.
- न्यायमूर्ती रानडे यांनी नाशिक येथे ग्रंथतोजक मंडळाची स्थापना करून ग्रंथालय चळवळीस चालना दिली.
- मराठी साम्राज्यातील नाणी व चलन हा निबंध रानडे यांनी लिहिला.
- वेदांग ज्योतिष हा लोकमान्य टिळक यांनी प्रबंध लिहिला.
- संत तुकडोजी महाराजांनी सण १९३५ मध्ये अमरावती जिल्ह्यातील मोझरी येथे गुरुकुंज आश्रमाची स्थापना केली
- विधवा विवाहाला धार्मिक अधिष्ठान लाभावे म्हणून करवीर व संकेश्वराच्या शंकराचार्याकडे दाद मागितली ती विष्णुशास्त्री पंडित यांनी..
- मराठी भाषेचे शिवाजी विष्णुशास्त्री चिपळूणकर यांनी रानडे फुले आगरकर यांच्यावर टीकेची जोड उठविली होती.
- दिनकर शंकर जवळकर केशवराव जेधे भालेकर हे तिगेही ब्राह्मणेतर चळवळीशी संबंधित आहेत.
- लोकहितवादी यांनी शतपत्रे 108 लिहिली ती प्रभाकर साप्ताहिकात लिहिली हे वृत्तपत्र भाऊ महाजन गोविंद कुंटे चालवत .
- कुष्ठरोग निवारण व पुनर्वसनाच्या कार्यासाठी आळंदी जवळ डुडुळगाव येथे चालविल्या जाणाऱ्या.
- आनंद ग्राम या संस्थेची डॉक्टर इंदुताई पटवर्धन संबंधित आहेत.
- इंग्रजांचे राज्य हितकारक आहे असे प्रतिपादन केल्याबद्दल लोकहितवादी यांच्यावर टीका केली जात असली तरी हिंदुस्थानला पार्लमेंट हवे ही मागणी त्यांनीच प्रथम केली.
- भाई माधवराव बागल स्वराज्याचा शत्रू हे पुस्तक लिहिले .
- कर्मवीर भाऊराव पाटील यांना आधुनिक भगीरथ असे म्हणतात.
- मुस्लिम सत्यशोधक मंडळाची स्थापना हमीद हलवाई यांनी केली
- न्यायमूर्ती येच जे कनिया हे भारताचे पहिले सरन्यायाधीश होते.
- सरदार पटेल यांची तुलना बिस्मार्क जर्मनी यांच्याशी केली जाते.
- आझाद हिंद सेनेच्या सुभाष ब्रिगेडचे कमांडर शहानवाज खान हे होते
- अल हिलाल हे वृत्तपत्र मौलाना आझाद यांनी चालवले .
- 1916 च्या लखनऊ अधिवेशनात राष्ट्रसभा व मुस्लिम लीग यांच्यामध्ये समजता घडवून आला होता.
- सर व्हॅलेंटाईन चीरोल यांनी टिळकांना भारतीय असंतोषाचे जनक असे संबोधले होते.
- ब्रामहो समाजात विलीकरण होण्यापूर्वी तत्त्वबोधिनी सभा या सभेचे कार्य देवेंद्रनाथ ठाकूर हे करत होते.
- 1857 चा राणीचा जाहीरनामा म्हणजे हिंदी प्रजेचा मेग्नाकार्ट असे संबोधले जाते- न्यायमूर्ती रानडे.
- ऋग्वेद आणि यजुर्वेद या वेदांचे स्वामी दयानंद यांनी हिंदीत भाषांतर केले.
- भारतात पाऊल ठेवणारा पहिला इंग्रज थॉमस स्टीवन.
- 1854 चा खलिता लॉर्ड डलहौसीने अमलात आणला व पुढे पोस्ट कायदा देखील काढण्यात आला.
- भारतातील पहिले कोळसाखान राणीगंज पश्चिम बंगाल.
- राष्ट्रीय महामार्ग कायदा 1955 चा आहे.
- रेल्वेचा विकास दहाव्या पंचवार्षिक योजनेमध्ये झाला
- इसवी सन 1885 ते 1947 दरम्यान कलकत्ता शहरात दहा अधिवेशने झाली याच दरम्यान मुंबई मद्रास अनुक्रमे सहा सहा झाली.
- इसवी सन 1941 ते 1945 मध्ये मौलाना आझाद हेच काँग्रेसचे अध्यक्ष होते परंतु या दरम्यान अधिवेशन झाले नाही.
- निलदर्पणचे इंग्रजीत भाषांतर जेम्स लॉग यांनी केले.
- एक हिंदू या नावाने भास्कर पांडुरंग यांनी बॉम्बे टाइम्स मध्ये लिखाण केले.
- बराकपूर छावणीत 19 मार्च 1857 मंगल पांडे यांनी उठाव केला.
- ज्ञानोदय हे मराठी भाषिक 1842 मध्ये अमेरिकी मिशनरी द्वारे सुरू करण्यात आले. त्याला प्रत्युत्तर देण्यासाठी
- विचार लहरी – 1852, चंद्रिका – 1854, सधर्मदीपिका – 1856, सुरू करण्यात आले.
- 1865 मध्ये पुनर्विवाह तेजस मंडळ स्थापण्यास विष्णुशास्त्री पंडित यांना लोकहितवादी यांनी मोलाची मदत केली.
- स्वराज्य पक्षातर्फे मोतीलाल नेहरू, मदन मोहन मालवीय, केळकर, लाला लजपतराय , ही चार धुरंदर कायदेमंडळात निवडून गेले.
- 1938 च्या हरिपुरा अधिवेशनात सुभाष चंद्र बोस यांच्या अध्यक्षतेखाली राष्ट्रीय नियोजन समिती नियुक्त केली. अध्यक्ष – पंडित जवाहरलाल नेहरू. १९२८
- मिरज कट खटल्यातील नेत्यांना अटक केल्यानंतर दहशतवादाची सुरुवात अशा शब्दात गांधीजींनी वर्णन केले.
- तत्त्वज्ञानाचा प्रसार करण्यासाठी सुबोध पत्रिका हे वृत्तपत्र प्रार्थना समाज चालवत असे.
- दांडीयात्रेत सरोजिनी नायडू आणि मिट्टू बेनपेटीत होत्या.
- श्यामजी कृष्ण वर्मा यांनी इंग्लंड येथे इंडिया हाऊसची स्थापना केली. मादाम कामा या त्यांच्या सहकारी होत्या.
- कर्झन वायली याचा त्या संघटनेचा विरोध होता म्हणून मदनलाल धिंग्रा यांनी कर्जनची हत्या केली.
- गदर संघटना लाला हरदयाळ- ब्रिटिशा विरुद्ध क्रांतिकार्याला गती देणे, तर पांडुरंग सदाशिव कानखोजे- लढाऊ सैनिक तयार करणे. अश्या प्रकारे काम केले.
- परमहंस सभा आदि मानव धर्मसभा नंतर प्रमाण सभा पुढे प्रार्थना समाजाच्या स्थापनेला गती मिळाली.
- 1832 मध्ये वृत्तपत्र दर्पण बाळशास्त्री जांभेकर व त्यांचे मित्र भाऊ महाजन कुंटे यांनी दर्पण व प्रभाकर असे लिखाण केले.
- गोलमेज परिषद सायमन कमिशनच्या शिफारशी इंग्लंड व भारताच्या राजकीय पुढार्‍यांनी नाकारल्या व त्यावर चर्चा करण्यासाठी बोलमेच परिषदांच्या आयोजन करण्यात आले.
- पहिली गोलमेज परिषद 10 नोव्हेंबर 1930 आंबेडकरांनी स्वातंत्र्य मतदार संघाची मागणी केली
- दुसरी गोलमेज परिषद साथ सप्टेंबर 1931
- तिसरी गोलमेज परिषद 17 नोव्हेंबर 1932 जातीय निवाडा
- पुणे करार 22 सप्टेंबर 1932
- अस्पृश्यांना स्वतंत्र मतदारसंघ एवढे संयुक्त मतदार संघ आणि 18% जागा राखीव ठेवण्याचा निर्णय पुणे करार झाला
- स्वतंत्र मधु मजूर पक्ष यांनी 1937 च्या निवडणुकीत 13 जागा जिंकल्या
- शेड्युल कास्ट फेडरेशन 1942 बरखास्त तर 1957 ला रिपब्लिकन पार्टी ऑफ इंडिया स्थापन अध्यक्ष शिवराज
- बहिष्कृत हितकारणी सभा २० जुलै 1924 मुंबई येथे शिका,संघटित व्हा, संघर्ष करा. ब्रीद वाक्य
- देशी भाषेतील पहिले नियतकालिक दिग्दर्शन बंगाली मासिक 1818 मध्ये सुरू झाले.
